Nowa Kaletka
Położenie: ok. 3,5 km na południowy zachód od Butryn, przy drodze do Jedwabna
Dawne nazwy: Neu Kaletka (1827), Hermansort (1938)
Historia
Wieś powstała sztucznie poprzez podział istniejącej od XVII w. wsi Kaletka, dokonany z dniem 20 stycznia 1827 r. w trybie administracyjnym. Przedtem była tu kolonia Kaletki, powstająca w niedalekiej odległości na południe od niej po 1800 r., na karczowisku leśnym. Osada skupiała przede wszystkim robotników leśnych. Rozwijała się bardzo szybko, uzyskując w 1876 r. status samodzielnej gminy wiejskiej, przewyższając liczbą mieszkańców swą macierzystą wieś Starą Kaletkę.
Już w XIX w. założono we wsi szkołę, do której uczęszczał m.in. znany poeta warmiński Michał Lengowski (ur. 1873). Zamieszkująca tu w zdecydowanej przewadze ludność polska była w sposób celowy germanizowana, głównie przez szkołę. W 1883 r. skierowano tu nauczyciela niemieckiego, który całkowicie nie mógł się porozumieć ani z dziećmi, ani z rodzicami. Dlatego – gdy stało się to możliwe – działacze polscy doprowadzili do otwarcia 10 kwietnia 1929 r. polskiej szkoły z dobrze wyposażoną biblioteką. Szkoła funkcjonowała do wybuchu wojny. Uczyli w niej wybitni działacze oświatowi: Edward Turowski, Tomasz Setny, Józef Groth, Paweł Trzciński, Ryszard Knosała, Seweryn Piątek. Przedszkole polskie oraz drużynę ZHP prowadziła Otylia Teschner-Grotowa. Aż 30 osób we wsi należało do Związku Polaków w Niemczech.
W czerwcu 1930 r. wybuchł we wsi pożar, który zniszczył 19 gospodarstw, co dotkliwie odbiło się na sytuacji materialnej mieszkańców. Według danych z 1935 r. we wsi było 268 katolików przynależnych do parafii w Butrynach, z których 67 deklarowało polszczyznę, jako język macierzysty, a 57 zarówno polski, jak i niemiecki.