Chaberkowo
Położenie: 3 km na zachód od Butryn
Dawna nazwa: Neu Wuttrienen (1939)
Historia
Powstająca spontanicznie tuż przy granicy kompleksu Lasów Łańskich, po zachodniej stronie wsi Butryny, osada robotników leśnych, została z dniem 15 stycznia 1857 r. urzędowo uznana za jednostkę osadniczą wyodrębnioną z Butryn o nazwie „Nowe Butryny” (Neu Wutrienen). Kętrzyński w swoim słowniku z 1879 r. przytacza jednak potocznie używaną przez ludność polską nazwę Chaberkowo. Genezę tej nazwy wyjaśniał Walenty Barczewski w 1917 r. w swojej „Geografii polskiej Warmii”: „Nowe Butryny dla miernej ziemi Chabrowem, Chabrówkiem, Chaberkowem zwane”. W 1870 r. wieś – prawdopodobnie z racji jednolitego zatrudnienia jej mieszkańców – określana była mianem etablissementu i liczyła114 mieszkańców, a w 1928 r. 235 mieszkańców. W miejscowej szkole wiejskiej, założonej jeszcze w XIX wieku, uczono od początku wyłącznie po niemiecku. Proces germanizatorski zahamowany został 1928 roku, gdy staraniem Związku Polaków w Niemczech utworzono tu najpierw przedszkole polskie, a następnie w 1929 roku szkołę polską. Wychowawczynie przedszkola prowadziły równocześnie bibliotekę ludową i świetlicę, wspomagały swych kolegów nauczycieli w prowadzeniu żeńskiej i męskiej drużyny ZHP. Pracę nauczycielską w szkole zainicjowała poetka warmińska Maria Zientarówna. Po niej kontynuowali ją Jan Hedrych, Ignacy Goetze, Ryszard Knosała i Franciszek Sznarbach. W Chberkowie 28 osób należało do Związku Polaków w Niemczech.

Stara Kaletka
Położenie: ok. 2 km na zachód od Butryn
Dawne nazwy: Kaletka (1658), Alt Kaletka (1827), Teerwalde (1938)
Historia
Pierwotnie była to osada smolarzy, założona w lasach należących do kapituły warmińskiej, po wschodniej stronie Jeziora Łańskiego, z dojazdem do wsi kościelnej Butryny. Nazwa staropolska od słowa kaleta - woreczek na pieniądze, znamionuje pochodzenie etniczne mieszkańców osady. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1658 r., późniejsze z 1673 r. Na mapie komornictwa olsztyńskiego sporządzonej po 1710 r. oraz na mapie Warmii Enderscha z 1755 r. występuje w pisowni polskiej jako Kaletka, przy czym na pierwszej z wymienionych przy nazwie podano informację: fabrica oleopicaria, tj. smolarnia.
W owym opisie majątkowym przez władze pruskie po zaborze Warmii nie ma już mowy o smolarni w Kaletce. Rzemiosło reprezentują tam kołodziej Mogliński i krawiec Prass. Czynsz za użytkowanie terenów leśnych płaci 18 osób, czynsz łąkowy – 3 osoby, za dzierżawę pól – 10 osób, za grunt i ogrody – 9 osób, przy czym są to często osoby powtarzające się. Tymczasem słownik Walda z 1820 r. określa się Kaletkę jako „królewską hutę szkła”(z uwagą: „jak Jełguń”) i wymienia w niej aż 37 chałup i 151 mieszkańców. Wynika stąd, że mała osada smolarzy rozrosła się niebywale dzięki swej nowej funkcji – osada w Jełguniu o podobnej funkcji liczyła w połowie XIX w. blisko 300 osób. W odróżnieniu jednak od tamtej, Kaletka była przede wszystkim osadą rolniczą. W 1821 r. określa się ją jako „wieś królewską i hutę szkła”, podobnie w 1835 r., gdy liczyła już 38 chałup i 191 mieszkańców.
Od 20 stycznia 1827 r. odróżniano urzędowo Kaletkę od Nowej Kaletki, która rozwijała się równolegle jako kolonia na południe od tamtej, przez co też dotychczasową wieś macierzystą zaczęto określać mianem Starej Kaletki. We wsi istniała szkoła, w której w pierwszej połowie XIX w. uczono tylko po polsku. W 1843 r. osiedli tu dziadkowie znanego poety warmińskiego Michała Lengowskiego. Pojedyncze rodziny niemieckie szybko się polszczyły, dołączając nawet do prenumeratorów „Gazet Olsztyńskiej”.
W 1928 r. wieś liczyła 272 mieszkańców. Bieda w Kaletce była na Warmii przysłowiowa: „Lepiej mieć w kartach asa z trzema atutami, aniżeli w Kaletce trzy włóki i być do tego sołtysem' (Walenty Barczewski, Kiermasy na Warmii). Według danych z 1935 r. zamieszkiwało tu 259 katolików przynależnych do parafii w Butrynach, z których 101 deklarowało jako język macierzysty polszczyznę, a 149 i polski, i niemiecki.